“Thiền định và thôi miên” giống và khác nhau thế nào? 4 bước để kết hợp để có được quy trình chữa lành toàn diện

Bạn còn đang mơ hồ về kiến thức giữa thiền định và thôi miên? Thiền và thôi miên giống và khác nhau thế nào? Bài viết này dành cho bạn.

Thiền định là gì? Thôi miên là gì? Giải thích ngắn gọn dễ hiểu

• Thiền định (Meditation) truyền thống thường tập trung vào việc quan sát hơi thở, suy nghĩ, hoặc các cảm giác của cơ thể, với mục tiêu là giúp người thực hành có được niệm (hoàn toàn có mặt), định (tĩnh lặng), và tuệ (trí tuệ). Thiền định thường hướng đến việc thanh lọc tâm trí, buông bỏ căng thẳng, giải phóng tiêu cực, mang lại bình an nội tâm, kết nối với bản thân, nuôi dưỡng tình yêu thương rộng lớn, vô điều kiện. 
• Thôi miên (Hypnosis) là một trạng thái thư giãn sâu mà trong đó tâm trí trở nên nhạy cảm với các gợi ý, đề xuất (ám thị tích cực). Thôi miên thường được sử dụng trong coaching, trị liệu, chữa lành để giúp người thực hành thay đổi thói quen, giảm căng thẳng, hoặc hỗ trợ điều trị các vấn đề tâm lý như nghiện (nghiện ăn, nghiện hút thuốc lá,…), giảm chứng sợ hãi, rối loạn lo âu hoặc mất ngủ….

Khi nào dùng thiền định? Khi nào dùng thôi miên?

• Thiền: Dùng để thư giãn tâm trí & cơ thể để giảm căng thẳng hàng ngày, cải thiện sự tập trung của bản thân
• Thôi miên: Dùng khi cần thay đổi hành vi, thói quen, hoặc hỗ trợ trị liệu tâm lý sâu hơn (như cai thuốc lá, giảm cân, hoặc trị liệu chấn thương tâm lý).

Kịch bản thiền và kịch bản thôi miên (hypnosis script) thực sự có nhiều điểm tương đồng, đặc biệt là trong cách sử dụng ngôn từ để dẫn dắt tâm trí vào trạng thái thư giãn sâu. Cả hai phương pháp đều nhằm giúp người nghe hoặc người thực hành thả lỏng cơ thể, tâm trí, và tiếp nhận những gợi ý tích cực.

Tuy nhiên, cũng có một số khác biệt quan trọng giữa thiền định và thôi miên:

1. Mục đích chính:
   • Thiền: Mục tiêu chính của thiền định thường là tăng cường sự tỉnh thức, nhận thức về bản thân và đạt được trạng thái bình an, tĩnh lặng từ bên trong. Thiền định thường không yêu cầu người thực hành phải đi sâu vào trạng thái vô thức mà tập trung vào hiện tại, cảm giác cơ thể, và hơi thở.
   • Thôi miên: Mục đích của thôi miên thường là để tác động đến tầng sâu của tiềm thức, nhằm thay đổi hành vi hoặc thói quen, chữa lành, hoặc mang lại cảm giác an lành từ trong tiềm thức. Thôi miên thường hướng đến trạng thái “vô thức” nhiều hơn, nơi mà những gợi ý có thể đi sâu vào tâm trí.
2. Cách sử dụng ngôn ngữ:
   • Thiền: Thường tập trung vào việc nhận biết cơ thể và hơi thở, không ép buộc, không can thiệp vào quá trình suy nghĩ. Nó khuyến khích người thực hành để mọi thứ diễn ra tự nhiên và quan sát.
   • Thôi miên: Thường sử dụng các gợi ý cụ thể và có chủ ý hơn, như “bạn sẽ cảm thấy…” hoặc “bạn sẽ làm…,” với mục đích tạo ra một trạng thái tâm trí sẵn sàng tiếp nhận sự thay đổi.
3. Trạng thái tâm lý:
   • Thiền: Mục tiêu là sự tỉnh thức, sự chú ý vào khoảnh khắc hiện tại. Người thiền không bị dẫn dắt quá sâu vào trạng thái vô thức mà thay vào đó là nhận thức rõ về mọi thứ xung quanh.
   • Thôi miên: Đưa người nghe vào trạng thái sâu hơn, gần như vô thức. Ở đó, các gợi ý có thể tác động trực tiếp đến tâm trí, mang tính trị liệu hoặc thay đổi hành vi.

Nhìn chung, các kịch bản thiền có thể giống với kịch bản thôi miên. Nhưng với thiền, sự khác biệt chính là tập trung vào phút giây hiện tại và sự tỉnh thức. Trong khi đó, thôi miên thì tập trung nhiều hơn vào sự dẫn dắt vào tiềm thức.

Thiền định và thôi miên có thể kết hợp với nhau không?

Bạn hoàn toàn có thể kết hợp hai phương pháp này tùy thuộc vào mục tiêu cụ thể của mình để tạo ra một quy trình chữa lành toàn diện hơn. Khi kết hợp hai phương pháp này, người thực hành có thể tận dụng cả sự tỉnh thức của thiền và trạng thái cởi mở của thôi miên để thư giãn sâu hơn và thay đổi tích cực trong hành vi hoặc tâm lý.

Có nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, việc kết hợp giữa thiền định và thôi miên có khả năng tác động tích cực hơn trong việc giảm căng thẳng, cải thiện giấc ngủ và nâng cao sức khỏe tinh thần.

Ví dụ như, nghiên cứu từ đại học Baylor¹ đã chỉ ra rằng việc kết hợp giữa thiền chánh niệm và thôi miên đã cải thiện đáng kể kết quả cho những người bị căng thẳng cao độ​. Thêm vào đó, các phân tích tổng hợp cũng cho thấy thôi miên rất hiệu quả trong việc điều trị các vấn đề sức khỏe tâm thần, và khi kết hợp với các liệu pháp khác như liệu pháp hành vi nhận thức (CBT), hiệu quả của nó được tăng cường hơn nữa​. ²

Cách kết hợp thiền định và thôi miên:

Bước 1. Khởi đầu bằng thiền để thư giãn cơ thể và tâm trí

Bạn có thể bắt đầu bằng việc đi vào trạng thái thiền định cơ bản. Đưa ý thức trở về với hơi thở chánh niệm và đi vào trạng thái thư giãn hoàn toàn. Các bước cụ thể:

• Ngồi hoặc nằm trong tư thế thoải mái.
• Hít thở sâu và đều đặn.
• Tập trung vào hơi thở, cảm giác từng phần cơ thể thư giãn.

Bước 2. Chuyển sang trạng thái thôi miên nhẹ nhàng

Sau khi cơ thể bạn đã hoàn toàn thư giãn, bạn hãy tiếp tục bắt đầu đưa ra các gợi ý để dẫn dắt tâm trí vào trạng thái thôi miên nhẹ. Bạn có thể sử dụng các câu dẫn dắt như:

• “Giờ đây, khi cơ thể và tâm trí đã thư giãn, bạn sẽ dễ dàng chìm sâu vào trạng thái bình yên và lắng nghe những gợi ý tích cực.”
• “Bạn sẽ cảm thấy tâm trí mở rộng, sẵn sàng tiếp nhận những thay đổi tích cực trong tiềm thức của mình.”

Bước 3. Đưa ra gợi ý ám thị thôi miên tích cực (hypnotic suggestions)

Khi đã vào trạng thái thư giãn sâu hơn, lúc này bạn có thể đưa ra các gợi ý tích cực tùy vào mục đích của phiên thôi miên. Ví dụ, như:

• “Tôi hoàn toàn bình tĩnh và tự tin trong mọi tình huống.”
• “Mỗi ngày trôi qua, tôi cảm thấy mạnh mẽ hơn, hạnh phúc và an lạc hơn.”
• “Tôi sẽ ngủ ngon hơn mỗi đêm và thức dậy tràn đầy năng lượng.”,…

4. Kết thúc bằng thiền tĩnh lặng hoặc thức tỉnh nhẹ nhàng

Sau khi hoàn thành phần gợi ý, bạn có thể chọn một trong hai cách để kết thúc:

• Thiền tĩnh lặng: Người thực hành tiếp tục ở lại trong trạng thái thiền để cảm nhận sự yên bình, hoặc đơn giản là duy trì sự tập trung vào hơi thở.
• Thức tỉnh nhẹ nhàng: Sử dụng đếm ngược từ 5 đến 1 hoặc từ từ dẫn dắt tâm trí trở lại trạng thái tỉnh táo.

Tổng kết

Trong bài viết này, mình đã chia sẻ đến bạn sự khác biệt và tương đồng giữa thiền định và thôi miên. Cũng như cách thức để kết hợp thiền định và thôi miên để có được phiên coaching, trị liệu, chữa lành toàn diện hơn.

Chúc bạn thực hành thiền định & thôi miên đạt hiệu quả

Blog học thôi miên

• Chuyên trang kiến thức tâm lý, thôi miên & NLP
• Bạn tham khảo các kịch bản thiền & kịch bản thôi miên – Blog đều chia sẻ miễn phí

*** Nếu muốn tìm hiểu thôi miên bài bản hơn và những nguyên tắc để tạo ra nội dung ám thị bài bản – Mời bạn tham khảo cuốn cẩm nang 21 ngày làm chủ nghệ thuật thôi miên. Bạn có thể xem giới thiệu cẩm nang tại đây:

1. Mindfulness combined with hypnotherapy aids highly stressed people, study finds | ScienceDaily ↩︎
2. Frontiers | Meta-analytic evidence on the efficacy of hypnosis for mental and somatic health issues: a 20-year perspective (frontiersin.org) ↩︎